W terapii onkologicznej stosowane są: chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia, immunoterapia i leczenie chirurgiczne. Wszystkie one mogą wpływać m. in. na stan skóry i jej przydatków,
Radioterapia, mimo iż ma działanie miejscowe, niszczy nie tylko komórki nowotworowe, ale także zdrowe, znajdujące się w obszarze napromieniowanym. W poparzonej skórze naruszone zostają naczynia krwionośne, powstają blizny, przebarwienia i teleangiektazje. Powikłania wczesne po radioterapii pojawiają się zwykle kilka tygodni po rozpoczęciu leczenia i są to nadmierna suchość skóry, zaburzenia pigmentacji, wypadanie włosów oraz rumień. Odczyny późne pojawiają się zwykle kilka miesięcy po zakończeniu napromieniania, powstają zmiany o charakterze atrofii, pojawiają się zgrubienia i włóknienie, mogą pojawiać się także obrzęki, teleangiektazje.
Leki cytostatyczne stosowane w chemioterapii niszczą także zdrowe komórki, m.in. komórki nabłonka. Zmiany, które zwykle obserwuje się po ok. 2-3 tygodniach od pierwszej dawki stosowanego leku, to łysienie, po około 6 tygodniach zanokcica, świąd, teleangiektazje i przebarwienia czy też zespół dłoniowo- podeszwowy.
Hormonoterapia powoduje skutki podobne do menopauzy, tj. suchość i zaczerwienienie skóry, a także spadek jej gęstości i elastyczności, a sterydoterapia powoduje ścieńczenie skóry właściwej, przewlekłe stany zapalne, trądzik oraz ryzyko bliznowacenia.
W trakcie i po przebytej terapii należy szczególnie dbać o kondycję skóry. W pielęgnacji codziennej należy stosować bardzo delikatne, bezwonne środki myjące o neutralnym pH, bez dodatku mydła i lanoliny. Należy wykluczyć preparaty na bazie alkoholu, wszelkiego rodzaju perfumy i antyperspiranty. Prawidłowa pielęgnacji skóry uzależniona powinna być od wieku biologicznego, kondycji, stanu i indywidualnych potrzeby – skóra przesuszona potrzebuje substancji natłuszczających, zniszczona regeneracji i ochrony, trądzikowa substancji przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych.
Negatywny wpływ na skórę mają również niskie temperatury, należy w chłodne dni odpowiednio zabezpieczyć skórę, wykluczone są także zabiegi krioterapeutyczne. Istotną kwestią jest promieniowanie ultrafioletowe UV, zabronione jest korzystanie z łóżek opalających i długotrwałe przebywanie na słońcu a obowiązkowej jest stosowanie filtrów przeciwsłonecznych o wysokim faktorze.
Kosmetologia jest uzupełnieniem i wsparciem w terapii onkologicznej
W przypadku pacjentów onkologicznych wykluczone jest stosowanie zabiegów o tzw. charakterze bodźcowym, w tym z wykorzystaniem pola elektromagnetycznego, elektrycznego oraz podczerwieni zabiegów cieplnych, mikrodermabrazji, laserów. Mezoterapia i peelingi chemiczne mogą być stosowane, jednak zawsze wymagają uprzedniej konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Pielęgnacja w gabinecie kosmetologicznym to głównie masaże i delikatne zabiegi kosmetyczne na twarz i ciało z substancjami aktywnymi łagodzącymi efekty niepożądane i dysfunkcje skóry, występujące w okresie leczenia onkologicznego i dobrze tolerowanymi przez klientów.
